آرتروز زانو (OA)، یکی از پرشیوع ترین مشکلات اسکلتی عضلانی به شمار می‌آید که توسط تخصصی‌های فیزیوتراپی با دقت تشخیص داده می‌شود. آرتروز به طور کلی مربوط به یک بیماری دژنراتیو است که ناشی از سایش و پارگی در مفاصل اتفاق می‌افتد. در مورد آرتروز زانو، غضروف مفصلی هیالین نازک می‌شود، ترک می‌خورد و در نهایت ساییدگی پیدا می‌کند. در این مقاله، تاثیر فیزیوتراپی بر آرتروز زانو و راهکارهای درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی بررسی می‌شود و اینکه آیا فیزیوتراپی برای آرتروز زانو خوب است یا خیر؟
فیزیوتراپی آرتروز زانو
آرتروز زانو یکی از مهم ترین علل درد و محدودیت حرکتی زانو در افراد میانسال و سالمند است. این بیماری که به عنوان استئوآرتریت نیز شناخته می‌شود، ناشی از فرسودگی تدریجی غضروف‌ها در مفاصل زانو است که باعث سایش استخوان‌ها بر روی هم می‌شود.
عواملی مانند افزایش سن و اضافه وزن می‌توانند ریسک ابتلا به آرتروز زانو را افزایش دهند. درمان آرتروز زانو می‌تواند با استفاده از فیزیوتراپی برای آرتروز زانو انجام شود.
در کلینیک فیزیوتراپی ویزیت اول، متخصص فیزیوتراپی آرتروز زانو با استفاده از بهترین روش‌های درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی، دردها را کاهش داده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. برای تشخیص دقیق آرتروز زانو، پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون و عکس برداری رادیولوژی و ام آر آی استفاده کند. با این حال باز هم عده‌ای از خود می‌پرسند، آیا فیزیوتراپی برای آرتروز خوب است؟
تاثیر فیزیوتراپی بر آرتروز زانو
فیزیوتراپی زانو در منزل به روش‌های متنوعی می‌تواند به افراد مبتلا به آرتروز زانو کمک کند. شواهد موجود نشان م دهد که تشخیص شرایط آرتروز به کنترل درد، مقابله و مدیریت مداوم علائم کمک می‌کند.
این تشخیص در بهبود وضعیت فرد و توانایی او در انجام فعالیت های روزمره مؤثر است؛ به عبارتی دیگر تاثیر فیزیوتراپی بر آرتروز زانو بی‌شمار است. برخی از روش‌های فیزیوتراپی برای تمامی مبتلایان یکسان است، اما بسیاری از آن ها به نوع آرتروز زانو، عوامل مؤثر و شیوه زندگی فرد بستگی دارند. از این رو، برای هر فرد باید برنامه درمانی مناسب و شخصی سازی شده توسط یک فیزیوتراپیست تهیه شود.
فیزیوتراپی همه چیز در مورد آرتروز زانو را برطرف می‌کند. متخصصان فیزیوتراپی با تهیه برنامه‌های مناسب می‌توانند بهبود چشمگیری در تقویت عضلات اطراف زانو و کنترل بهتر وضعیت زانو داشته باشند.
برنامه‌های تمرینی که توسط این متخصصان تجویز می‌شوند، اهمیت بسیاری دارند؛ زیرا قدرت عضلات چهار سر در افراد مبتلا به آرتروز معمولاً کاهش می‌یابد. ضعف در پا باعث محدودیت‌های بیشتری در انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود و با پیشرفت آرتروز، این محدودیت‌ها بیشتر می‌شوند. متخصصان فیزیوتراپی آرتروز زانو با تجویز تمرینات ورزشی ایمن و مؤثر، می‌توانند به مبتلایان آرتروز کمک کنند و نیاز به جراحی تعویض زانو را به تأخیر بیندازند.
درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی
هدف درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی، کاهش درد و بازگرداندن قابلیت حرکتی مفصل زانو به شرایط طبیعی است. تاثیر فیزیوتراپی بر آرتروز زانو یک روش درمانی موثر و غیر تهاجمی است که در درمان بسیاری از اختلالات ارتوپدی از جمله آرتروز، تاثیر قابل توجهی دارد.
فیزیوتراپیست با استفاده از مدالیته‌های مختلفی از جمله لیزرتراپی، الکتروتراپی و تمرینات درمانی، به کاهش مشکلات بیماران مبتلا کمک می‌کند. این روش سبب تقویت مفصل زانو، تسکین درد و افزایش قابلیت حرکتی آن می‌شود.
برای حفظ سلامتی زانوها، بهتر است از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به آن‌ها وارد می‌کنند، خودداری کنید. در صورت امکان، به جای استفاده از توالت ایرانی، از توالت فرنگی استفاده کنید. اگر دچار اضافه وزن هستید، کاهش وزن خود را به عنوان یک راهکار موثر در نظر بگیرید؛ زیرا اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی به زانوها وارد کند و باعث تشدید درد و پیشرفت بیماری شود.
با تشخیص و تجویز فیزیوتراپیست، می‌توانید از بریس‌های طبی استفاده کنید که می‌توانند زانو را در برابر فشارهای وارده محافظت کنند. داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند ناپروکسن و ایبوپروفن می‌توانند درد را تسکین دهند.
در صورتی که درد شدید باعث محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره شده است، می‌توانید با تجویز پزشک از داروهای کورتیکوستروئیدی تزریقی استفاده کنید. البته باید در نظر داشت که تعداد تزریقات این داروها باید محدود باشد.
عوامل بروز آرتروز زانو
سلامت غضروف مفصلی زانو بسیار مهم است و به حرکت و فشار بستگی دارد. بیماری آرتروز زانو هنگامی رخ می‌دهد که غضروف مفصلی برای مدت طولانی تحت فشارهای بیش از حد قرار بگیرد یا غضروف قادر به تحمل فشارهای نسبتاً معمولی نباشد.
این ممکن است از عواملی مانند چاقی، تغییرات سنی، فعالیت‌های ورزشی یا صنعتی سنگین، ضربه‌های مکرر به زانو، بیماری‌های التهابی و استفاده بیش از حد از مفصل زانو ناشی شود. برای حفظ سلامتی غضروف مفصلی زانو، لازم است از فعالیت‌های ورزشی مناسب و قوانین ایمنی در کارهای روزمره پیروی کرد و از تمامی عوامل خطرناکی که می‌تواند غضروف را تحت فشار قرار دهد، پرهیز کرد.
آرتروز زانو به طور قابل توجهی در افراد بالای 45 سالگی شایع تر است، اما می‌تواند بر جوانان نیز تأثیر بگذارد. اضافه وزن نیز می‌تواند عاملی برای ابتلا به آرتروز زانو باشد؛ زیرا زانو مفصل تحمل فشار است و فشارهای روی غضروف مفصل زانو با وزن بدن در ارتباط هستند.
همچنین، آمار نشان می‌دهد که قبل از 50 سالگی، آرتروز در مردان بیشتر است و اما بعد از 50 سالگی، در زنان بیشتر مشاهده می‌شود. در نهایت، سابقه تروما یا عمل جراحی زانو نیز می‌تواند عاملی برای ابتلا به آرتروز زانو باشد؛ زیرا صدمه خاص به غضروف در زمان آسیب دیدگی یا میزان قدرت و پایداری زانو پس از آسیب دیدگی فرد احتمال ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.
یکی از عوامل موثر در بروز آرتروز زانو، سابقه خانوادگی است. برخی افراد نوعی غضروف مفصلی را به ارث برد‌ه‌اند که نسبت به حالت معمول از استحکام کمتری برخوردار است و توانایی تحمل فشار آن در طول زمان کاهش می‌یابد.
همچنین، مشاغل فیزیکی سنگین نیز می‌توانند عامل بروز آرتروز زانو باشند. این مشاغل می‌توانند در طول سال‌های طولانی فشار بسیاری بر زانوها وارد کنند. علاوه بر این، وضعیت طبیعی پا نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. به عنوان مثال، در شخصی با پاهای پرانتزی، قسمت داخلی (محفظه داخلی) زانو نسبت به قسمت بیرونی (محفظه جانبی) فشار بیشتری را تحمل خواهد کرد. این فشار با گذشت سال‌ها تجمع پیدا کرده و می‌تواند منجر به پارگی زودهنگام غضروف در محفظه داخلی مفصل شود.
یکی از مواردی که می‌تواند به ساییدگی و پارگی سطوح مفصلی پاتلوفمورال (کاسه زانو) منجر شود، ناهنجاری طولانی مدت پاتلا است. در این حالت، سایش مکرر پاتلا به شیار آن می‌تواند باعث ساییدگی و پارگی زودرس سطوح مفصلی پاتلوفمورال شود.
همچنین، ضعف عضلانی نیز می‌تواند نقشی در این موضوع داشته باشد. به خصوص ضعف در عضلات چهار سر ران (جلوی ران) می‌تواند باعث افزایش فشارهای وارد شده بر روی سطوح مفصل شده و در نهایت منجر به ساییدگی و پارگی سطوح مفصلی پاتلوفمورال شود.
علائم آتروز زانو چیست؟
بیماری آرتروز عبارت است از تغییرات و خرابی در مفصل زانو که منجر به عوارضی مانند درد، تورم، کاهش انعطاف پذیری و تغییر شکل مفصل می‌شود. علائم آرتروز ممکن است بسته به محل و شدت آسیب، میزان قدرت و کنترل زانو و وجود شرایط دیگری مانند پارگی منیسک، متفاوت باشد.
این بیماری معمولاً با خشکی زانو در صبح یا پس از نشستن طولانی، درد هنگام پیاده روی یا ایستادن طولانی، مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره و تورم مفصل همراه است. علاوه بر این، ممکن است صداهایی مانند کلیک یا صدای بلند، تغییر شکل و اندازه مفصل، کاهش استحکام و حالت پاهای کج یا پرانتزی و احساس بی ثباتی و ضعف در زانو و عضلات پا را نیز تجربه کنید. تشخیص آرتروز معمولاً براساس علائم فردی و نتایج معاینات تعیین می‌شود.
علائم آرتروز زانو ممکن است به دلیل فعالیت متغیری که فرد انجام می‌دهد، تغییر کند. این علائم در ابتدا فقط هنگام انجام فعالیت ظاهر می‌شوند، اما با گذر زمان و پیشرفت آرتروز، ممکن است شب‌ها در حالت استراحت نیز درد زانو را تجربه کنید.
برای تشخیص آرتروز زانو، تکنیک‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و MRI استفاده می‌شود، اما باید توجه داشت که علائم همیشه با یافته‌های تصویربرداری مطابقت ندارند. به عنوان مثال، در برخی از افراد با علائم شدید، تغییری در تصویر اشعه ایکس مشاهده نمی‌شود و در برخی دیگر، آرتروز پیشرفته در اسکن‌های MRI قابل مشاهده است، اما فرد درد زیادی ندارد. درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی بیشتر بر اساس علائم و نیازهای هر فرد تعیین می‌شود.
چگونه از آرتروز زانو پیشگیری کنیم؟
مطالعات مختلف نشان می‌دهد که برنامه‌های قدرت، کنترل حرکات و ورزش‌های قلب و عروق، قبل از عمل تعویض کامل زانو، می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی نتایج پس از عمل داشته باشد. این مطالعات نشان می‌دهند که درد پس از عمل تا حدود چند ماه بعد از آن بهبود یافته و در برخی از موارد، مدت زمان بستری مورد نیاز در بیمارستان نیز کاهش می‌یابد.
یکی از دلایل اصلی این پیامدها، آمادگی جسمی و ذهنی بهتر بیمار قبل از عمل جراحی است. با انجام تمرینات و ورزش‌های مناسب، بیماران قادر خواهند بود استقامت بدنی خود را افزایش داده و عضلات را بهبود بخشند که این موضوع می‌تواند بهبود سریع‌تر و کاهش درد پس از عمل را به دنبال داشته باشد. بنابراین، برنامه ریزی ورزشی قبل از عمل می‌تواند بهبود نتایج پس از عمل تعویض کامل زانو را تسریع کند.
افرادی که آتروز زانو دارند، چه کارهایی را باید در خانه انجام دهند؟
افرادی که به آرتروز زانو مبتلا هستند، می‌توانند با انجام تمرینات منظم در خانه، تحرک زانو را حفظ کرده و درد و علائم دیگر را کاهش دهند، اما به دلیل اینکه علایم هر فرد متفاوت است، بهتر است با متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید تا برنامه ورزشی مناسبی برای شما طراحی شود.
همچنین، در صورت تمایل به ورزش در یک سالن ورزشی، متخصص می‌تواند گزینه‌های تقویتی دیگری را به شما معرفی کند. در هر صورت، حواسمان باشد که برنامه ورزشی باعث افزایش درد زانو نشود. بنابراین، توجه به تکنیک، موقعیت پا، وزن و دامنه حرکت بسیار مهم است تا زانو بهترین نتیجه را بگیرد.
- ورزش قلب و عروق
- تمرینات قدرتی
- تمرینات عصبی عضلانی
- حرکات کششی
ورزش قلب و عروق، برای حفظ تناسب اندام کلی و مدیریت وزن بسیار مهم است. یکی از روش‌هایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد، دوچرخه سواری است. این ورزش به دلیل عدم نیاز به تحمل وزن برای افراد مبتلا به آرتروز زانو، گزینه مناسبی است و می‌تواند به افزایش تحرک زانو کمک کند.
همچنین، دوچرخه سواری می‌تواند به روان کردن مایع سینوویال در اطراف زانو کمک کند، که این امر به روان شدن سطوح مفصل و بهبود سلامت غضروف مفصلی کمک می‌کند. همچنین، شنا نیز برای افراد مبتلا به آرتروز، یک گزینه دیگر ورزشی است که می‌تواند به بهبود وضعیت قلب و عروق کمک کند.
تمرینات قدرتی شامل تمریناتی است که به تقویت عضلات جلوی ران (چهار سر ران)، باسن (عضلات گلوتئال)، عضلات کاف و همسترینگ کمک می‌کند. برای داشتن اثربخشی بیشتر، تمرینات قدرتی باید شامل تمرینات ایزوله عضلانی مانند کشش عضلات کاف و ایستادن بر روی انگشتان پا و همچنین تمرینات ترکیبی یا کاربردی مانند اسکوات و پل باشد. با انجام مداوم تمرینات قدرتی، فرد می‌تواند بهبود قابل توجهی در قدرت عضلات خود ببیند. بنابراین، برای داشتن پیشرفت مطلوب، انجام منظم و مداوم این تمرینات بسیار مهم است.
تمرینات عصبی عضلانی شامل تمریناتی هستند که بر روی هماهنگی، تعادل و ثبات کار می‌کنند. این نوع تمرین‌ها برای افراد مبتلا به آرتروز بسیار مهم است؛ زیرا به آن‌ها کمک می‌کند نحوه قرار دادن مناسب پا را یاد بگیرند تا از فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو جلوگیری کنند.
این تمرینات در واقع شبیه به حرکات و اتفاقاتی هستند که در زندگی روزمره ما مشاهده می‌شوند. به عنوان مثال، تمرینات پا با استفاده از توپ تمرینی می‌تواند به حفظ تعادل و ثبات محور زانو و قسمت‌های بالای بدن کمک کند.
برای کاهش فشار وارد شده بر زانو به دلیل گرفتگی عضلانی، توصیه می‌شود تمرینات انعطاف‌پذیری مانند کاف، همسترینگ یا جلوی باسن انجام شود.
علاوه بر این، استفاده از رژیم غذایی کم کالری به همراه اصلاح سبک زندگی، استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی زانو، مصرف داروهای ساده مانند پاراستامول و یادگیری تکنیک‌های راه‌رفتن مناسب می‌توانند به مدیریت آرتروز زانو کمک کنند. این تکنیک‌ها به فرد نحوه اصلاح فعالیت‌های روزانه خود برای جلوگیری از شدید شدن دردهای زانو در پی دوره‌های بی‌تحرکی را آموزش می‌دهند.
کلام پایانی
در این مقاله درباره فیزیوتراپی آرتروز زانو، تاثیر فیزیوتراپی بر آرتروز زانو و راه‌های درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی صحبت کردیم. آرتروز زانو یک بیماری است که نیازمند مدیریت مداوم است. برای به حداقل رساندن تأثیر آرتروز در سبک زندگی، گزینه‌های متعددی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها فیزیوتراپی است.
بدون دیدگاه