تاثیر ورزش در بیماران پارکینسون بسیار چشمگیر و حائز اهمیت می‌باشد. پارکینسون جزوی از گروه بزرگتری از عارضه‌های شایع به اختلال‌های سیستم حرکتی می‌باشد که در اثر تخریب سلول‌های تولیدکننده دوپامین در مغز پیدا می‌شود.
این بیماری خود را با گذشت زمان به طرق مختلفی همانند دشواری در راه رفتن بروز می‌دهد و اکثراً با لرزش‌هایی جزئی از یک دست آغاز می‌گردد. هر چند نشانه شایع پارکینسون ، رعشه است ولیکن خود این اختلال موجب گرفتگی و سفتی عضلات یا آهسته شدن حرکات می‌گردد.
پارکینسون به گونه‌های مختلفی خود را بروز می‌دهد؛ به عنوان مثال هنگام راه رفتن، بازوهای بیمار تاب نمی‌خورد، فرد بیمار با لکنت حرف می‌زند و یا حالت‌های احساسی بر چهره او نقش نمی‌بندد.
تحریک عمقی مغز و دارو درمانی، تا حدودی علائم را تسکین می‌دهد؛ ولیکن تعداد زیادی از بیماران به سایر درمان‌ها مثل فیزیوتراپی پارکینسون احتیاج پیدا می‌کنند.
طرح درمانی فیزیوتراپی پارکینسون در منزل متناسب با نیازهای مخصوص هر بیمار، مرحله بیماری و نشانه‌های بروز یافته تهیه می‌گردد. فیزیوتراپی در منزل ویزیت اول ، عوارض ثانویه را کاهش می‌دهد و توانایی و عملکرد حرکتی بیمار را افزایش می‌یابد.
فیزیوتراپی پارکینسون و اهداف آن
فیزیوتراپی پارکینسون اهدافی را به دنبال دارد که در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- به حداکثر رساندن انعطاف پذیری مفاصل و همین‌طور قدرت عضلات
- بهبود و حفظ سطح استقلال و عملکرد بیمار برای ارتقاء کیفیت زندگی او
- اصلاح کردن و در صورت امکان بهبود شرایط اندام و الگوهای حرکتی غیرعادی
- بالا بردن اثر دارو درمانی در فرد بیمار
- استفاده از راهبردهای ورزشی و حرکتی به منظور بهبود توانایی حرکتی در بیمار
- آموزش به بیمار ابتلا شده به پارکینسون و اعضای خانواده و پرستار او
- به حداقل رساندن خطر زمین خوردن بیمار و بهبود و اصلاح تعادل وضعیت اندامی او
- حفظ الگوی تنفسی مناسب و سرفه تاثیرگذار
کارشناسان ویزیت اول تاثیر فیزیوتراپی در منزل ویزیت اول بر زندگی بیمار را بعد از تحلیل و معاینه دقیق مشخص می‌کنند و متناسب با پیشرفت بیماری، برنامه درمانی ویژه‌ای را برای فعال نگه داشتن و سلامت فرد بیمار تهیه می‌کنند.
هدف فیزیوتراپیست‌های ما ارتقا و بهبود انعطاف پذیری عضلات ، حفظ تعادل بیمار، تقویت عضلات و در نتیجه بهبود شرایط بیمار می‌باشد. همین‌طور جلسات فیزیوتراپی مطابق با شرایط بیمار و شدت بیماری تجویز می‌گردد.
پارکینسون و علائم آن چیست؟
سلول‌های ماده سیاه مغز میانی در پارکینسون به مرور زمان از بین می‌روند و همین کار موجب کاهش تولید دوپامین می‌گردد. پایین آمدن تولید دوپامین علائم بالینی ذیل را در بیمار به همراه خواهد داشت.
- لرزه
بیماران مبتلا به پارکینسون در حالت استراحت به ترمور یا لرزش دچار می‌شوند. این لرزش در اندام‌های انتهایی مانند انگشتان بیشتر دیده می‌شود. اکثراً تعداد لرزش‌ها میان 4 تا 7 بار در ثانیه می‌باشد.
- کندی حرکت
در بیمار مبتلا به عارضه پارکینسون ، شروع حرکت بسیار کسالت آور و کند می‌باشد و در ادامه حرکات از کنترل خارج می‌شود و دچار عدم تعادل می‌گردد.
- سفت شدن اندام‌ها
در بیماران مبتلا به پارکینسون ، حرکت رفت و برگشتی یک مفصل در تمام دامنه‌ی حرکتی سفتی وجود دارد. ریجیدیتی یا همان سفتی در بیماران پارکینسونی سبب مصرف بیش از اندازه انرژی در عضلات و خستگی زودرس می‌گردد.
- عدم کنترل و ثبات شرایط بدنی
از مشکلات عمده در بیماران مبتلا به پارکینسون که موجب زمین خوردن بسیار این بیماران می‌گردد، عدم کنترل بدن است. طی این مشکل ، بیمار توانایی کنترل شرایط ایستادن خود را نداشته و با کمترین حرکت ناگهانی ثباتش از دست می‌رود.
به طور معمول وضعیت پوسچر و ایستادن بیماران مبتلا به پارکینسون رو به جلو و خمیده می‌باشد.
- راه رفتن غیر نرمال
بیماران مبتلا به پارکینسون گام‌های کوتاه برمی‌دارند، بدن آن‌ها به طرف جلو خم می‌شود، اول قدم‌های کوتاه برداشته و بعد تند راه می‌روند.
نگاه خیره و ثابت ، تکلم آرام و با آهنگی یکنواخت ، افزایش بزاق دهان ، اختلالات اسفگتری و اختلال در دستگاه عصبی خود مختار مثل تعریق بیش از اندازه ، همگی نشانه‌های بارز پارکینسون می‌باشند.
مراحل بیماری پارکینسون
مرحله اول : نشانه‌ها خفیف بوده و در یک سمت از بدن دیده می‌شود.
مرحله دوم : نشانه‌ها در دو سمت بدن دیده می‌شوند و اختلال در شرایط محوری بدن وجود ندارد.
مرحله سوم : نشانه‌ها دو طرفه می‌باشند. بیمار به وضعیت ناپایداری می‌رسد.
مرحله چهارم : درگیری دو طرفه بوده ، بدن بیمار به طرف جلو خمیده می‌شود و بیمار برای انجام کارهای رومزه به یاری احتیاج دارد.
مرحله پنجم : نشانه‌ها دو طرفه و فراگیر بوده، بیماری به مرحله پیشرفت می‌رسد و بیمار برای انجام کارهای شخصی نیاز به مراقبت و کمک دارد و یا به طور کامل زمین گیر می‌شود.
فیزیوتراپی پارکینسون در منزل
قسمت مهمی از مدیریت طولانی مدت پارکینسون، فیزیوتراپی در پارکینسون می‌باشد. همین‌طور فیزیوتراپی در طرح درمانی چندین رشته‌ای پارکینسون هم گنجانده می‌شود.
فیزیوتراپی پارکینسون در منزل به علائم مربوط به حرکت پارکینسون می‌پردازد و هدف از آن حفظ نمودن توانایی و تعادل حرکتی بیمار و بالا بردن کیفیت زندگی و استقلال عملکردی او می‌باشد.
فیزیوتراپی پارکینسون روی متحرک سازی مفاصلی تمرکز دارد که به دلیل بیماری سفت و خشک شده‌اند، تا بدین ترتیب فرد بیمار حرکت معمولی خود را مخصوصا در بالاتنه به دست آورد. تمریناتی که با هدف بالابردن انعطاف‌پذیری عضلات گرفته و سفت به بیمار یاد داده می‌شود، حرکت کردن را برای اون آسان‌تر می‌کند.
معمولا مجموعه حرکات کششی نرم ، قسمتی از طرح درمانی بیماری پارکینسون می‌باشد. شرایط اندامی هم برای جلوگیری از حالت خمیدگی مرسوم در بیماران پارکینسون الزامی است. به دست آوردن پایداری شرایط به حفظ تعادل کمک می‌کند؛ البته برنامه ویژه بازآموزی تعادل هم جزوی از طرح درمانی فیزیوتراپی پارکینسون در منزل به حساب می‌آید.
فیزیوتراپی در منزل با بیمه در بیماران مبتلا به پارکینسون علاوه بر پیگیری مشکلات مربوط به حرکات، وضعیت اندامی، انعطاف پذیری و تعادل روی فعالیت‌های روزانه مثل پایین و بالا رفتن از پله‌ها و تخت، راه رفتن یا بلند شدن از صندلی تمرکز می‌کند که بیماری از عهده آن به تنهایی بر نمی‌آید.
انتخاب و پیش گرفتن این رویکرد عملکردی در برنامه توان‌بخشی روند درمانی را برای فرد بیمار پر مفهوم‌تر کرده و بالاترین نفع را به بیمار خواهد رساند.
فیزیوتراپی در درمان پارکینسون چه تاثیری دارد؟
ساده‌ترین و مطلوب‌ترین روش انجام وظایف روزانه را متخصص فیزیوتراپی به فرد بیمار آموزش می‌دهد. متخصص کاردرمانی هم در این مرحله از درمان شریک بوده و ابزار کمکی را در اختیار فرد بیمار قرار می‌دهد تا قادر باشد فعالیت‌های خانگی خود را آسان‌تر انجام دهد.
همین‌طور متخصص فیزیوتراپی در منزل ویزیت اول ، طریقه درست راه رفتن به کمک ابزار کمکی یا بدون آن‌ها را آموزش داده تا او قادر باشد بدون یاری گرفتن از دیگران و در کمال ایمنی حرکت کند.
همین‌طور اگر بیمار برای چرخ زدن دارای مشکل باشد و یا در یک حالت توقف کند، متخصص راهکارهای مدیریتی متفاوتی را مثل اشاره‌های دیداری یا شنیداری به منظور رفع این مشکلات توصیه می‌گردد.
متخصصان دیگری هم مثل متخصص کاردرمانی، تغذیه و گفتار درمانی در درمان پارکینسون شرکت دارند. پزشک معالج بهترین طرح درمانی پیش‌رو را گردآوری کرده و فرد بیمار را به متخصصان مربوطه ارجاع می‌دهد.
برای درمان پارکینسون چه روش‌های فیزیوتراپی وجود دارد؟
روش‌های فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون مبحثی است که در ادامه این مقاله به آن خواهیم پرداخت. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
- ورزش درمانی
برنامه ورزش درمانی متناسب مطابق با علائم، تناسب وضعیت سلامت عمومی او و بدن وی توصیه می‌گردد. معمولاً ورزش درمانی حرکات کششی را شامل می‌شوذ که دست و پا را در دامنه کامل حرکتی تحت کشش قرار می‌دهد.
برای این افراد، تمرین درمانی مخصوصاً در اندام تحتانی کاربرد مناسبی دارد. همین‌طور می‌توان در حین انجام تمرین از الکتروتراپی بهره گرفت و به فرد بیمار گفت به محض حس کردن جریان، تمرین را انجام دهد.
به منظور بهبود تعادل ، تمرینات کراس بسیار کمک کننده می‌باشد. به عنوان مثال یک دست پایین، یک پا جلو و یک پا عقب. در این تمرین فرد بیمار حتما می‌بایست حرکات را با دقت و به صورت ریتمیک انجام دهد. حرکات چرخشی تنه بدن به نسبت اندام‌ها و بالعکس هم کمک کننده می‌باشد.
در بیمارانی که قادر به ایستادن نیستند، این تمرین را می‌توانند در شرایط نشسته انجام دهند؛ به صورتی که روی صندلی نشسته و دست‌ها را به طرف بالا بگیرند و به دو طرف بچرخند و یا دست چپ را به پای راست و برعکس برسانند.
حتما می‌بایست برای اصلاح راه رفتن، تمرینات راه رفتن انجام گردد. به این صورت که فرد بیمار در پارالل راه می‌رود و در این زمان نباید نگاه به پاها کند و دستوراتی را که درمانگر در آن لحظه می‌دهد را مو به مو اجرا کند.
دستورات اجرایی مانند بلند کردن پاها، خم کردن زانو، تلاش برای صاف ایستادن، نکشیدن پاها و گذاشتن پاشنه روی زمین هستند. بیمار مبتلا به پارکینسون حتما می‌بایست روزانه 30 الی 40 دقیقه در خارج از منزل و در فضای باز راه برود.
همین‌طور حتما می‌بایست چندین بار در روز مفاصل خود را برای کم شدن سفتی در دامنه کامل حرکت دهد. یکی از روش‌های موفق در کنترل لرزش بیماران مبتلا به پارکینسون، بهره گیری از بیوفیدبک می‌باشد. ساده‌ترین آن هم این است که یک لیوان آب به فرد بیمار دهده شود و از او تقاضا شود تا لرزش دست خود را کنترل کرده و از ریختن آب جلوگیری کند.
- ورزش در آب
ورزش در آب مثل راه رفتن در آب، یوگا در آب و ایروبیک در آب مفاصل را نرم کرده و کم‌تر از ورزش کردن در روی زمین، به تعادل احتیاج دارد. فرد بیمار می‌بایست از پا کردن دمپایی های لیز، محیط‌های تاریک اطراف استخر و راه رفتن روی کف‌پوش‌های لیز اجتناب کند.
همین‌طور بیمار می‌بایست در نزدیک دیواره استخر و یا نرده حرکت کند و زمان ورود و خروج به استخر بسیار مراقبت کند. شنا ورزشی قلبی ریوی مناسب است که موجب تقویت عضلات می‌گردد. همین‌طور چون بازوها، پاها و سر زمان شنا کردن اعمال متفاوتی را انجام می‌دهد، هماهنگی در بدن بیمار بالا می‌رود.
نیروی شناوری موجود در آب از اتفاقاتی مثل زمین خوردن پیشگیری می‌کند؛ از سمتی مقاومت آب تلاش فرد بیمار برای حرکت دادن بدن را تقویت می‌کند. تمرنیات ورزشی در آبی که ارتفاع تا سینه دارد، تمرینی مناسب برای بیماران مبتلا به پارکینسون، مخصوصا بیمارانی است که در قبل از شنا کردن لذت می‌بردند.
- انجام یوگا
تاثیر و فواید یوگا در پایین آمدن لرزش‌ها و بهبود تعادل هنگام راه رفتن بیمار به اثبات رسیده است. یکی از مفیدترین درمان‌های مکما پارکینسون، یوگا می‌باشد که به بالا رفتن انعطاف پذیری ، شل شدن عضلات، بهبود شرایط اندامی، بالا رفتن اعتماد بنفس و تسکین عضلات دردناک بیمار یاری می‌رساند و بدین ترتیب کیفیت زندگی بیمار را افزایش می‌دهد.
توصیه‌هایی تاثیرگذار برای ورزش کردن بیماران مبتلا به پارکینسون
چنان‌چه به بیماری پارکینسون دچار هستید، حتما موقع ورزش کردن توصیه‌های ذیل را رعایت بفرمایید:
- پیش از ورزش کردن، بدن را گرم و بعد از تمام شدن ورزش، بدن را سرد کنید.
- اگر قصد 30 دقیقه ورزش دارید، با 10 دقیقه استارت بزنید و مدت تمرین خود را به تدریج بالا ببرید.
- در محیطی امن با نوری مناسب ورزش کنید. مراقب کفپوش‌هایی که امکان دارد به پاهای شما گیر کند و هر عامل اتفاق ساز دیگر باشید. همچنین دمپایی لغزنده نپوشید.
- هر زمان که در ورزش احساس ناراحتی کردید، همان لحظه تمرین را متوقف کنید.
- صدای خود ، عضلات صورت و فک خود را تمرین دهید. آواز بخوانید و یا یک کتاب را با صدایی بلند قرائت کنید. لب‌های خود را به شیوه‌ای اغراق آمیز حرکت دهید. روبروی آیینه ایستاده و شکلک در بیاورید. همین‌طور غذا را محکم بجوید.
- یک فعالیت که دوستش دارید را انتخاب کنید و آن را مداوم ادامه دهید. تای‌چی ، پیاده‌روی، باغبانی و یوگا مثال‌هایی از فعالیت‌های مفید و امن برای بیماران پارکینسون است.
- چنان‌چه در حفظ تعادل مشکل دارید، نزدیک به میله یا نرده ورزش کنید. چنان‌چه قادر به ایستادن یا بلند شدن نیستید، به جای ورزش روی تشک ورزشی یا روی زمین و روی تخت به انجام تمرینات خود بپردازید.
چرا از خدمات فزیوتراپی ویزیت اول در منزل استفاده کنیم؟
فیزیوتراپی در منزل با بیمه ، به اشخاصی که به دلیل آسیب‌های ناشی از کار و یا حادثه توانایی حرکت ندارند، یاری می‌رساند تا به بازیابی توانایی‌های حرکتی خود اقدام کنند. از این جهت، انجام فیزیوتراپی در روند درمان این اشخاص دارای اهمیت است.
با یاری گرفتن از شخص متخصص بدون نگرانی به منظور روند درمان عزیزان خود ، می‌توانید به زندگی روزمره خود بپردازید و انجام فیزیوتراپی در منزل با بیمه را به افراد ماهر بسپارید.
بدون دیدگاه